Dari Meja Editorial
PERIKATAN Nasional (PN) lahir dalam suasana politik tidak stabil selepas Pilihan Raya Umum (PRU14), ketika landskap kuasa negara berada dalam keadaan cair dan tidak menentu.
Penubuhannya lebih bersifat reaktif, iaitu sebagai jalan singkat untuk membentuk kerajaan persekutuan, bukannya hasil daripada keserasian ideologi atau falsafah perjuangan mendalam antara parti-parti terlibat.
Dalam kerangka ini, hubungan antara PAS dan Bersatu sejak awal lagi perlu difahami sebagai hubungan bersifat taktikal, bukan strategik. Kedua-duanya bergerak seiring kerana keperluan semasa, bukan kerana matlamat jangka panjang yang benar-benar sehaluan.
PAS merupakan sebuah parti berteras Islam yang telah lama bertapak dalam politik Malaysia, dengan kekuatan utama terletak pada akar umbi yang kukuh, khususnya di Kelantan dan Terengganu.
Pengalaman mentadbir negeri selama beberapa dekad memberikan PAS keyakinan dan kestabilan yang tidak dimiliki oleh banyak parti lain.
Bersatu pula ialah sebuah parti relatif baharu, yang kelangsungannya banyak bergantung kepada tokoh, elit politik dan akses kepada kuasa pusat. Perbezaan asas ini menjadikan hubungan PAS–Bersatu tidak seimbang sejak awal, apabila PAS sering dilihat sebagai penyumbang kekuatan jentera dan sokongan rakyat, manakala Bersatu lebih banyak mendapat manfaat dari segi legitimasi dan kedudukan nasional.
Jika diteliti secara jujur sejarah politik PAS, jelas parti ini tidak pernah menjadikan pakatan persekutuan sebagai syarat utama untuk menang atau mentadbir.
PAS telah membuktikan keupayaannya bergerak secara solo dan tetap berjaya. Kelantan ditadbir hampir tanpa putus sejak 1990, manakala Terengganu pula berjaya dirampas dan dipertahankan dalam beberapa pilihan raya dengan majoriti yang signifikan. Kejayaan ini bukan datang daripada kekuatan kuasa pusat, tetapi daripada jentera akar umbi yang tersusun, kesetiaan pengundi teras yang kukuh, serta naratif perjuangan yang menekankan Islam, negeri dan kebajikan rakyat.
Sebaliknya, pengalaman lalu juga menunjukkan PAS sering berada dalam posisi kurang menguntungkan apabila terlalu bergantung kepada pakatan. Dalam banyak keadaan, PAS terpaksa berkompromi dalam isu prinsip dan dilihat sekadar menjadi pelengkap kepada parti lain yang lebih lemah di peringkat akar umbi.
Keadaan ini bukan sahaja mengaburkan identiti PAS, malah menimbulkan kegelisahan dalam kalangan penyokong setia yang mengharapkan PAS kekal konsisten dengan perjuangan asalnya.
Dalam konteks ini, pembubaran PN sebenarnya memberi kesan jauh berbeza kepada PAS dan Bersatu. Bagi Bersatu, kehilangan PN bermakna kehilangan platform politik nasional yang selama ini menjadi sandaran utama.
Tanpa sokongan jentera PAS, khususnya di kawasan luar bandar, Bersatu akan berdepan kesukaran besar untuk bertahan dalam pilihan raya. Ia berisiko kembali menjadi sebuah parti elit yang bergantung kepada tokoh tertentu, lemah di peringkat negeri, dan tidak mempunyai asas ideologi yang cukup kuat untuk menarik sokongan pengundi secara konsisten.
PAS pula berada dalam kedudukan jauh lebih stabil. Secara struktur, PAS tidak bergantung kepada Bersatu untuk menang di Kelantan dan Terengganu. Kerajaan negeri ditadbir PAS telah lama berdiri tanpa sokongan pusat, dan pengundi PAS lazimnya membuat pilihan berdasarkan parti dan kepercayaan agama, bukannya semata-mata kerana pakatan politik.
Malah, pembubaran PN berpotensi menguntungkan PAS dari sudut imej dan identiti. PAS boleh kembali dilihat sebagai parti berdikari, mengurangkan persepsi ia ditunggang oleh rakan pakatan, dan memperjelaskan pendirian politiknya kepada penyokong tradisi.
Pengalaman PAS dalam PN 0.2 juga tidak boleh dipandang ringan. Apabila beberapa pemimpinnya diberi peluang memegang jawatan menteri dan timbalan menteri. Mereka mula merasai sendiri hakikat sebenar pentadbiran persekutuan.
Tekanan birokrasi, kekangan dasar dan fiskal, campur tangan politik elit serta beban tanggungjawab nasional yang kompleks menjadi realiti harian. Pengalaman ini membuktikan, mentadbir pusat jauh lebih perit dan berisiko berbanding mentadbir negeri, di mana PAS mempunyai ruang lebih besar untuk melaksanakan dasar mengikut acuan sendiri.
Hakikat ini sepatutnya menjadi bahan muhasabah yang mendalam. Ia memberi isyarat jelas, kuasa pusat bukan segala-galanya, dan PAS tidak semestinya perlu terus mengejar Putrajaya sebagai matlamat utama.
Dalam banyak keadaan, obsesi terhadap kuasa persekutuan hanya mendedahkan PAS kepada risiko politik yang tinggi dan tekanan kompromi yang boleh menghakis sokongan teras.
Oleh itu, PAS wajar kembali menilai dan menegaskan semula matlamat asal perjuangannya. Fokus lebih realistik ialah memperkukuh negeri-negeri sedia ada seperti Kelantan dan Terengganu, di samping menawan dan mengekalkan negeri berpotensi seperti Kedah dan Perlis.
Pembinaan sebuah “blok negeri” yang stabil dan konsisten bukan sahaja lebih selari dengan kekuatan PAS, malah lebih rendah risikonya dari sudut politik. Dari perspektif pentadbiran dan dakwah, pendekatan ini juga lebih berkesan kerana PAS boleh menunjukkan contoh tadbir urus yang nyata, bukan sekadar retorik di peringkat pusat.
Negeri-negeri yang ditadbir PAS boleh dijadikan model kepada pentadbiran berteraskan nilai Islam, melalui kestabilan ekonomi, kebajikan rakyat dan integriti pentadbiran. Rekod seperti ini jauh lebih bernilai dan meyakinkan berbanding jawatan menteri yang bersifat sementara dalam kerajaan pusat yang rapuh dan mudah tumbang akibat permainan politik.
Sekiranya PN benar-benar dibubarkan, strategi PAS perlu dilaksanakan secara berperingkat dan berhemah. Dalam jangka pendek, PAS boleh menjarakkan diri daripada Bersatu tanpa mencetuskan konflik terbuka, sambil menegaskan pendirian berdikari dan menenangkan akar umbi agar tidak melihat situasi ini sebagai kekalahan.
Dalam jangka sederhana, tumpuan perlu diberikan kepada pengukuhan jentera negeri, persiapan menghadapi PRN dan PRU di kawasan tradisi, serta menampilkan kepimpinan negeri sebagai wajah utama PAS.
Dalam jangka panjang pula, PAS perlu membina kekuatan sendiri tanpa bergantung kepada pakatan rapuh, hanya bekerjasama secara selektif dan berprinsip, serta menjadikan negeri sebagai asas kuasa politik Islam yang berterusan.
Kesimpulannya, jika PN dibubarkan, Bersatu berkemungkinan besar kehilangan arah dan sandaran, manakala PAS tidak runtuh, malah berpeluang pulih dari segi identiti dan strategi.
Sejarah membuktikan, PAS tidak pernah bergantung kepada kuasa pusat untuk terus hidup. PAS lebih berjaya apabila bergerak solo dan menumpukan perhatian kepada negeri.
Meninggalkan pakatan yang bersifat sementara bukan satu kerugian, sebaliknya boleh menjadi langkah pembetulan yang penting. Pengalaman bersama PN 0.2 seharusnya menjadi pengajaran bahawa kuasa negeri adalah lebih realistik dan mampan, manakala kuasa pusat tanpa asas kukuh hanyalah satu ilusi yang bersifat sementara. – ND
Telegram: https://t.me/nasionaldaily
Facebook: https://www.facebook.com/nasionaldaily
TikTok: https://www.tiktok.com/@nasionaldaily?_t=8kyR2clR7Mv&_r=1
Iklan: admin@nasionaldaily.com / sales@nasionaldaily.com / 012-9222001
Whatsapp: https://whatsapp.com/channel/0029Vb6P21QFnSz7JWoT560L